Over de onderzoekslocaties
Bij de gevolgen van klimaatverandering kun je denken aan een verhoogd risico op hevige regenval, wateroverlast, overstroming, hittestress en lagere luchtkwaliteit. Maatregelen hiertegen zijn lastig in oudere, dichtbevolkte wijken in de stad. De huidige infrastructuur staat makkelijke, betaalbare oplossingen in de weg. Bovendien hebben de meeste oplossingen een impact op de voorzieningen die bewoners gewend zijn. In de praktijk is er weerstand tegen deze maatregelen. Vaak komt dit omdat bewoners onvoldoende zijn doordrongen van de noodzaak om klimaatverandering tegen te gaan. Ze voelen zich overrompeld en buitengesloten als plannen gemaakt worden. Daarom is het een uitdaging om maatregelen te treffen tegen klimaatverandering die èn betaalbaar zijn èn kunnen rekenen op de steun van alle betrokken. Met name de bewoners in deze oudere stadswijken. Dordrecht ligt op een eiland in de Rijn-Maas delta in Nederland. De meeste delen van de stad liggen onder het zeeniveau. De stad is omringd door rivieren. Daarom is Dordrecht kwetsbaar voor overstroming.
LIFE Critical heeft als doel om
- de mogelijkheden van nabijgelegen stadsparken zo goed mogelijk te benutten bij het treffen van maatregelen tegen klimaatverandering;
- de kwaliteit van de parken te verbeteren en zo de kwaliteit van leven van de bewoners te verbeteren;
- burgerparticipatie te bevorderen, en zo de klimaatmaatregelen te stimuleren. Bijvoorbeeld door meer bewustzijn en sociale acceptatie te creëren voor de vereiste klimaatmaatregelen. En door de bewoners te betrekken bij het onderhoud, het beheer en het monitoren van de klimaatmaatregelen;
- het effect van de maatregelen aantonen door een alomvattend monitoringsprogramma, gebaseerd op de nieuwste monitoringstechnieken.
Het project laat zien hoe burgers klimaatmaatregelen toepassen in stadsparken op twee locaties: de uitvoeringslocatie Wielwijk park in Dordrecht en de herhaallocatie Horton Park in Bradford (Verenigd Koninkrijk).
Daarnaast zullen we uitvoeringsplannen opstellen met twee andere steden: Gent (België) en Bergen (Noorwegen). Zo willen we laten zien hoe de aanpak gekopieerd kan worden door andere steden. LIFE Critical past blauwgroene infrastructuur toe en baseert het nieuwe ontwerp en inrichting van de stadsparken op ecologische en klimaatadaptieve principes. De impact van de getroffen klimaatmaatregelen worden gemonitord. De gegevens die we hieruit halen, gebruiken we om de onderzoekslocaties te evalueren en te waarderen. Uiteindelijk moet dit tot een blauwdruk leiden, zodat de aanpak elders kan worden gekopieerd en uitgevoerd.
Verwachte resultaten
- burgerbewustzijn rapport: een evaluatie van de verandering in het burgerbewustzijn over maatregelen tegen klimaatverandering in de steden Dordrecht en Bradford na uitvoering van het project;
- 18.300 vierkante meter meer groen in de stad;
- 11.500 vierkante meter meer wateroppervlak;
- 7.600 vierkante meter waterdoorlatende verharding;
- weghalen van 30.000 vierkante meter verharde bestrating.
De toegepaste klimaatmaatregelen leveren een bijdrage aan klimaatbestendigheid en sociale veerkracht in de stad, door:
- een vermindering van het wateroverlastrisico met 20% in de onderzoekslocaties;
- een daling van de temperatuur met 0,5 graden Celsius in de onderzoekslocaties en vermindering van hittestress;
- betere sociale veiligheid en veilige speelplekken voor kinderen;
- aantrekkelijkere stadsparken en buurten;
- een toename van minstens 10% van het gebruik en betere toegankelijkheid van de stadsparken;
- meer biodiversiteit (zowel qua planten als dieren);
- verbetering van het doorgaand verkeer met minstens 10%;
- minder verkeersbewegingen.
Met deze resultaten in het verschiet brengt het project tal van Europese beleidsregels in de praktijk, zoals de EU strategie voor klimaatadaptatie, de Europese Kaderrichtlijn Water, de Hoogwaterrichtlijn, de EU biodiversiteitsstrategie en het EU sociale en economische cohesiebeleid.
Hoofdactiviteiten in het project
- Voorbereiding: bouwcontracten afsluiten, vergunningen verlenen, aanbestedingsdocumenten opstellen. Burgerparticipatie inrichten. Nulmetingen.
- Uitvoering: uitvoeren en benutten van klimaatmaatregelen in het Wielwijk park (Dordrecht) en in Horton Park (Bradford), de overdraagbaarheid van de opgedane kennis aantonen door uitvoeringsplannen te ontwikkelen voor steden buiten het project om.
- De impact van de getroffen maatregelen monitoren: nulmeting en monitoringsplan opstellen voor de onderzoekslocaties, monitoring van de effecten op het vlak van klimaatadaptatie en sociaal-economische effecten, monitoring van de LIFE prestatie indicatoren, evalueren van de resultaten, blauwdruk opstellen.
- Communicatie en publicaties: informatieverstrekking en creëren van bewustzijn, publicaties voor betrokken partijen en doelgroepen, met inbegrip van netwerkbijeenkomsten (workshops, bezoeken van de locaties).
- Project management acties: project management door Dordrecht, voortgangsbewaking, ontwerp.
Verwachte resultaten
De getroffen maatregelen op het vlak van klimaatadaptatie leiden tot twee succesvol gerenoveerde stadsparken
- in twee oude(re) stadswijken in Europa (in de steden Dordrecht en Bradford);
- daarbij is er sprake van proactieve burgerparticipatie. Met behulp van blauwgroene infrastructuur worden de in potentie aanwezige mogelijkheden optimaal benut.
De parken kunnen meteen gebruikt worden door de omwonenden. Water is prominent aanwezig in de parken. Uit de inrichting en het beheer blijken de zorg voor huidige en toekomstige ecosystemen en het belang van sociale activiteiten.
Meer specifieke resultaten:
- toegenomen sociale cohesie in de onderzoekslocaties;
- een aantoonbaar innovatieve manier van monitoring;
- gemeten resultaten op het vlak van effecten en impact van de toegepaste klimaatmaatregelen
- verspreiding van projectresultaten en -uitkomsten onder de betrokken partijen, doelgroepen en het publiek in het algemeen;
- interesse wekken bij andere steden om de participatieve aanpak en maatregelen toe te passen;
- aantoonbare reproduceerbaarheid en overdraagbaarheid;
- toegenomen bewustzijn over klimaatadaptatie in het algemeen, en in het bijzonder van de mogelijkheden van bestaande groene infrastructuur om beter om te kunnen gaan met klimaatverandering, vooral onder specifieke doelgroepen en betrokken partijen.